ลายกุดขันหงส์

จำนวนไม้ แถว ตะกอ ในการทอ 50 ไม้ แถว ตะกอ
ประเถทของลวดลาย ลายหลัก 1 ลาย ขันหงส์ ลายประกอบ 2 ลาย แมงคา สะเปา
ชนิดของลาย ลายดั้งเดิม
ลักษณะการทอ จก
แหล่งกำเนิดลวดลาย บ้านแอ่น อำเภอดอยเต่า จังหวัดเชียงใหม่
อายุของลวดลาย (พ.ศ. 2547) 80 – 110 ปี
วัสดุที่ใช้ในการทอ ฝ้ายโรงงาน ฝ้าายเกลียว ฝ้ายพ่าย
สีที่ใช้ เคมี
ประวัติความเป็นมาของลวดลาย กุดขันหงส์ เป็นลายจกของชาวบ้านแอ่น อำเภอดอยเต่า จังหวัดเชียงใหม่ ลายกุดขันหงส์เป็นลายจกที่มีลักษณธเช่นเดียวกับจกแม่แจ่มลายขันเสี้ยนสามแตกต่างกันที่จกดอยเต่าจะจกขันเสี้ยนสามประกอบลายหงส์ ซึ่งขันเสี้ยนจะอยู่ในแนวช่องระหว่างลายดอกหงส์ 2 ดอก ด้านล่างบนลายประกอบจะเป็นลายแมงคา ส่วนสะเปาตีนซิ่นจะใช้สีดำ ขาว สลับกัน แต่ปัจจุบันนี้มักใช้สีเขียว ขาว เป็นสะเปา
ประโยชน์ใช้สอย ใช้สำหรับจกตีนซิ่นไว้ต่อกับตัวซิ่นเท่านั้น ไม่นิยมนำไปทำอย่างอื่น
หมายเหตุ เส้นคั่นระหว่างสะเปากับลายประกอบด้านล่างตามปกติช่างทอจะใช้เส้นพุ่งสีดำล้วงเป็นพื้นโดยใช้เส้นด้าย 2 สี คือ สีดำและสีแดงเป็นเส้นพุ่งเกี่ยวเส้นพุ่งระหว่างดำกับแดงเอาไว้เหนือเส้นฐานสะเปาประมาณ 5-8 เส้นฝ้าย หรือ 5-8 รูฟีม ซึ่งจะทำให้ปรากฎเป็นสีแดงอยู่ข้างเส้นฐานสะเปา ซึ่งเป็นสีขาวในสมัยก่อนช่างทอจะใช้จกแทนการใช้ด้าย 2 สีเกาะกันให้เกิดเป็นสีแดง ทั้งนี้เพื่อให้เกิดความสะดวกและรวดเร็วในการทอซึ่งผิดกับช่างทอในอดีตที่ไม่มุ่งหวังในการทอเป็นธุรกิจ เพียงแต่ประโยชน์ใช้สอย อันประกอบด้วยความงามที่มีชีวิตและสามารถใช้จิตที่บริสุทธฺ์ของช่างทอที่สัมผัสผลงานนั้นได้

ผู้ออกแบบ นางสาว เจียรไนย ชัยนาค
E-mail : bo_fe@hotmail.com
ดาวน์โหลด ลายกุดขันหงส์ kudkunhong